Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom, of kortweg POTS is een vorm van dysautonomie.
Dysautonomie slaat dus op het onvermogen van het lichaam om zichzelf behoorlijk te reguleren. Dat zelfreguleren is de verantwoordelijkheid van het autonoom zenuwstelsel. Het autonoom zenuwstelsel is de bekabeling tussen verschillende delen van je lichaam. Het zorgt ervoor dat alle processen waar je normaal niet hoeft over na te denken vanzelf goed gaan. Denk hierbij aan het verteren van je voedsel, het regelen van je lichaamstemperatuur, de snelheid waarmee je hart klopt, enzovoort.
Aangezien dat autonoom zenuwstelsel betrokken is bij zowat alle radartjes in het lichaam, heeft dysautonomie vaak een hele resem op het eerste zicht ongerelateerde symptomen. De symptomen zijn ook afhankelijk van welke stukjes van het autonoom zenuwstelsel aangetast zijn. Er bestaan dan ook verschillende vormen van dysautonomie. Een van die vormen is dus POTS.
Orthostatische intolerantie is dus het onvermogen om zich aan te passen aan de gevolgen van de zwaartekracht op het lichaam. Hoe verticaler het lichaam, hoe groter de invloed van die zwaartekracht, en dus hoe groter de orthostatische belasting. De meeste klachten ontstaan doordat rechtstaan ervoor zorgt dat het bloed in de bloedvaten bij een verticale positie de neiging heeft naar beneden te zakken.
Denk aan het geheel van bloedvaten als een grote langwerpige ballon gevuld met water. Als je de ballon neerlegt, zal al het water zich gelijkmatig over de ballon verdelen. Als je de ballon echter verticaal houdt, krijg je veel meer water onderaan de ballon.
Zo gaat het ook met het bloed in onze bloedvaten. Van zodra we rechtstaan, zakt het bloed naar onze voeten en benen. Een gezond lichaam is hier echter tegen gewapend. Het autonoom zenuwstelsel zorgt dat de bloedvaten in de onderste helft van het lichaam (de aders of venen genoemd) samentrekken, zodat het bloed naar boven geduwd word, en het hoofd en hart niet 'droog' komen te staan. Dat noemen we 'venaire terugkeer'. Het is alsof je in de waterballon knijpt en daardoor het water naar boven duwt.
Bij POTS-patiënten is de venaire terugkeer echter aangetast. Het bloed wordt dus niet voldoende terug naar boven gestuwd, met als gevolg een verminderde doorbloeding van de bovenste helft van het lichaam: het hoofd en het hart. Het lichaam zal als reactie hierop de hartslag doen versnellen, in een poging om toch voldoende zuurstofrijk bloed in het hoofd te pompen.
In het geval van sterk verminderde venaire terugkeer zal deze versnelde hartslag echter niet volstaan voor voldoende zuurstofvoorziening in de hersenen. De gevolgen zijn een ijl hoofd gecombineerd met hartkloppingen en kortademigheid (het gevoel alsof je stilstaand een marathon loopt) en een gevoel van zwakte of niet stabiel op de benen staan.
Indien de venaire terugkeer niet hersteld wordt, en de orthostatische belasting (dus de mate waarin het lichaam een verticale houding aanneemt) niet verminderd wordt, nemen de zwakte, duizeligheid en kortademigheid geleidelijk aan toe. Op een bepaald moment zal het lichaam in een soort paniektoestand komen, gekenmerkt door misselijkheid, zweten en een overweldigende drang om te gaan zitten of liggen. Het zuurstoftekort in het hoofd zorgt voor wazig zicht of zwarte vlekken voor de ogen en zelfs het volledig wegvallen van klank en beeld. Al deze sensaties noemen we presyncope (bijna flauwvallen). Als de zuurstoftoevoer in de hersenen onder een bepaalde drempel zakt, kan syncope (flauwvallen) volgen.
Dysautonomie
Het woord 'dysautonomie' komt van het Griekse 'dys' (= gebrekkig) en 'autonomia' (= zelfregulatie).Dysautonomie slaat dus op het onvermogen van het lichaam om zichzelf behoorlijk te reguleren. Dat zelfreguleren is de verantwoordelijkheid van het autonoom zenuwstelsel. Het autonoom zenuwstelsel is de bekabeling tussen verschillende delen van je lichaam. Het zorgt ervoor dat alle processen waar je normaal niet hoeft over na te denken vanzelf goed gaan. Denk hierbij aan het verteren van je voedsel, het regelen van je lichaamstemperatuur, de snelheid waarmee je hart klopt, enzovoort.
Aangezien dat autonoom zenuwstelsel betrokken is bij zowat alle radartjes in het lichaam, heeft dysautonomie vaak een hele resem op het eerste zicht ongerelateerde symptomen. De symptomen zijn ook afhankelijk van welke stukjes van het autonoom zenuwstelsel aangetast zijn. Er bestaan dan ook verschillende vormen van dysautonomie. Een van die vormen is dus POTS.
Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom
De naam Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom slaat op het cruciale symptoom dat alle POTS-patiënten gemeen hebben, en dat dan ook gebruikt wordt als diagnostisch criterium. Het is een abnormale versnelling van het hartritme (= Tachycardie) bij het aannemen van een rechtopstaande (= Orthostatisch) lichamelijke positie (= Posturaal). Naast de abnormaal snelle hartslag bij het staan hoort bij POTS nog een hele lijst andere klachten.Orthostatische Intolerantie
Sommige POTS-klachten zijn constant aanwezig en niet afhankelijk van lichaamspositie. Maar de meest typerende symptomen voor POTS komen enkel voor, of verergeren gevoelig bij het aannemen een verticale lichamelijke positie. Dat is wat we noemen 'Orthostatische (= rechtstaan) Intolerantie (= niet kunnen verdragen)'.Orthostatische intolerantie is dus het onvermogen om zich aan te passen aan de gevolgen van de zwaartekracht op het lichaam. Hoe verticaler het lichaam, hoe groter de invloed van die zwaartekracht, en dus hoe groter de orthostatische belasting. De meeste klachten ontstaan doordat rechtstaan ervoor zorgt dat het bloed in de bloedvaten bij een verticale positie de neiging heeft naar beneden te zakken.
Denk aan het geheel van bloedvaten als een grote langwerpige ballon gevuld met water. Als je de ballon neerlegt, zal al het water zich gelijkmatig over de ballon verdelen. Als je de ballon echter verticaal houdt, krijg je veel meer water onderaan de ballon.
Zo gaat het ook met het bloed in onze bloedvaten. Van zodra we rechtstaan, zakt het bloed naar onze voeten en benen. Een gezond lichaam is hier echter tegen gewapend. Het autonoom zenuwstelsel zorgt dat de bloedvaten in de onderste helft van het lichaam (de aders of venen genoemd) samentrekken, zodat het bloed naar boven geduwd word, en het hoofd en hart niet 'droog' komen te staan. Dat noemen we 'venaire terugkeer'. Het is alsof je in de waterballon knijpt en daardoor het water naar boven duwt.
Bij POTS-patiënten is de venaire terugkeer echter aangetast. Het bloed wordt dus niet voldoende terug naar boven gestuwd, met als gevolg een verminderde doorbloeding van de bovenste helft van het lichaam: het hoofd en het hart. Het lichaam zal als reactie hierop de hartslag doen versnellen, in een poging om toch voldoende zuurstofrijk bloed in het hoofd te pompen.
In het geval van sterk verminderde venaire terugkeer zal deze versnelde hartslag echter niet volstaan voor voldoende zuurstofvoorziening in de hersenen. De gevolgen zijn een ijl hoofd gecombineerd met hartkloppingen en kortademigheid (het gevoel alsof je stilstaand een marathon loopt) en een gevoel van zwakte of niet stabiel op de benen staan.
Indien de venaire terugkeer niet hersteld wordt, en de orthostatische belasting (dus de mate waarin het lichaam een verticale houding aanneemt) niet verminderd wordt, nemen de zwakte, duizeligheid en kortademigheid geleidelijk aan toe. Op een bepaald moment zal het lichaam in een soort paniektoestand komen, gekenmerkt door misselijkheid, zweten en een overweldigende drang om te gaan zitten of liggen. Het zuurstoftekort in het hoofd zorgt voor wazig zicht of zwarte vlekken voor de ogen en zelfs het volledig wegvallen van klank en beeld. Al deze sensaties noemen we presyncope (bijna flauwvallen). Als de zuurstoftoevoer in de hersenen onder een bepaalde drempel zakt, kan syncope (flauwvallen) volgen.
Pagina laatst gewijzigd op 26/10/2017
